BLOG

Clostridium botulinum bakterisi tarafından meydana getirilen bir hastalıktır. Bütün dünyada sporadik salgınlar şeklinde görülür. Son yıllar da ülkemizde ve bölgemizde mineral ve iz mineral noksanlıklarının yaygınlaşması (yeterince sanayi yemi kullanılmaması, topraklardaki mineral eksikliği) hayvanların kirlenmiş çevrelerde otlatılması ölü tavuk, fare ve benzeri hayvanların leşleriyle temas edilmesi ve kurban atıklarının gelişi güzel etrafa atılmasına bağlı olarak, çok çok nadir olan bu hastalık daha sık çıkmaya ve duyulmaya başlamıştır.

                                                  BOTİLİSMUS

          Clostridium botulinum bakterisi tarafından meydana getirilen bir hastalıktır. Bütün dünyada  sporadik salgınlar şeklinde görülür. Son yıllar da ülkemizde ve bölgemizde mineral ve iz mineral  noksanlıklarının yaygınlaşması (yeterince sanayi yemi kullanılmaması, topraklardaki mineral eksikliği)  hayvanların kirlenmiş çevrelerde otlatılması ölü tavuk, fare ve benzeri hayvanların leşleriyle temas  edilmesi ve kurban atıklarının gelişi güzel etrafa atılmasına bağlı olarak, çok çok nadir olan bu hastalık  daha sık çıkmaya ve duyulmaya başlamıştır.

Sığır bu bakterinin toksinine en duyarlı hayvandır. CI. Botu-linium bakterilerinin sporları çürümeye yüz tutmuş proteinli maddelerde özellikle kadavra  materyalinde anaerop şartlarda vejatatif (canlı) hale geçerek hızla ürerler ve toksinler açığa çıkar. Sporlanma durumunda da ortamda toksinler mevcuttur. Sporlar kadavra da 6 ay dayanır. Sporların tamamen orta dan kalkması halinde dahi, toksinler ortadan kalkmaz.

          Ölü hayvanların kadavraları, kokuşmuş et, sakatat, tavuk sakatatı, kemik artıklar bir miktar toksin ihtiva eder. Toksin beklemekle 3-4 ayda, kaynatmakla yarım saatte tahrip olur. Et unu, et kemik unu gibi protein soslu hayvansal yem maddelerinin yemlere katılması ve depolanmasında da risk mevcuttur.

          Silaj çukurlarındaki leşler ve silajin dış çürümüş yüzeylerinde de toksin bulunabilir. Hayvanların vücutlarında mineral ve fosfor eksikliğinde de hayvanların yem niteliği olmayan kadavraların meralarda yenilmesi de en büyük risktir. Fare zehiri konan depo, ambar ve  samanlıklarda fare ölülerinin yeme karışması da risktir.

          Hastalık süresi alınan zehirin miktarına göre 1-14 gün arasındadır. Hastalık tutuk yürüyüşle başlar, güçlükle ayakta durur bir süre sonra yatar, ayağa kalkamaz, hayvan depresyondadır, sonlara doğru şuuru giderek körleşir. Bütün iskelet kasları gevşektir. Çiğneme ve yutma zor ve ağırdır, yutma refleksi azalır ve sonra ne yem yiyebilir ne içebilir.

          Hayvanların iyileşme şansı hiç yok gibidir. En geç iki hafta içinde ölümle sonuçlanır. Otopside dikkat çekici bir bulguya rastlanamaz, usulüne uygun alınıp gönderilen marazi madde sonuçlarında da bir şey bulunmaması negatif sonuç anlamına gelmez.  

   Korunmada :

1-      Dengeli rasyonla beslenmeye dikkat edilmeli (vitamin, mineral ve fosfor takviye edilmeli)

2-      Meralarda her türlü hayvan leşinin bırakılmaması, hayvan leşlerinin usulüne uygun gömülmesi

3-      Körpe yeşil ot ve silajın usulüne uygun depolanması

4-      Son yıllarda botulismus vakaların da ülkemizde artış olduğundan toxoid aşılamaların yapılması çok önemlidir.

                                                                                       Veteriner Hekim

                                                                                         Metin DUMAN